Ai và Ky Ở Xứ Sở Những Con Số Tàng Hình – Nơi Chân Trời Vẫy Gọi

Ai và Ky ở xứ sở những con số tàng hình là cuốn tiểu thuyết phiêu lưu toán hiệp kể về hành trình của hai nhân vật chính là Ai và Ky. Trong đó Ai xuất hiện trong một “khoảng không rộng lớn, vô cùng tĩnh lặng, giống như một tiểu vũ trụ trong vắt không một hạt bụi”. Còn Ky, người đồng hành với Ai là một anh chàng “đeo kính trắng, đầu to, tóc bạc sớm, nụ cười hiền lành”.

Xứ sở những con số tàng hình là xứ sở quy tụ những con người biểu tượng của nhiều thời đại khác nhau. Mỗi người có một giai thoại riêng để kể. Khi biết được Ai và Ky sẽ ghé thăm, những công dân sống ở xứ sở này đã chuẩn bị những câu chuyện để những vị khách mới đến có thể hiểu rõ hơn về xứ sở.

Đối với những nhà chuyên môn về toán thì cuốn sách này có thể được xem như là “sách vỡ lòng về triết học của toán học”. Còn đối với những người bình thường, không chuyên về toán, tuy không thể hiểu hết mọi ý tứ sâu xa trong cuốn sách nhưng đây lại là một cuốn sách có thể kích thích niềm yêu thích đối với toán học. Từ yêu thích sẽ dẫn đến tìm hiểu. Từ tìm hiểu sẽ dẫn đến tường minh… Và như vậy, có thể nói “Ai và Ky ở xứ sở những con số tàng hình” là một cuốn sách phù hợp cho tất cả mọi đối tượng độc giả.

Năm XB	03-2012
Trọng lượng (gr)	250
Kích Thước Bao Bì	14
Số trang	176
Hình thức	Bìa Mềm

[ điểm cốt lõi ở trong tác phẩm ] : “Ai và Ky ở xứ sở những con số tàng hình”

Xuyên suốt cuốn sách là hành trình của Ai và Ky trên con đường khám phá ra các các con số bị ẩn đi trên trục số. Bắt đầu là một điểm gọi là số 0. Số 0 nối với số 1 bởi một đoạn thẳng được gọi là đoạn thẳng đơn vị. Số 2 hiện lên bằng cách nối số 1 đến điểm cách số 1 một đoạn thẳng đơn vị, tức 2 = 1 + 1. Bằng quy nạp, các số tự nhiên khác lần lượt hiện nguyên hình: 3 = 2 + 1, 4 = 3 + 1,… Tương tự như vậy bằng cách lùi về trước điểm 0 lần lượt các đoạn thẳng đơn vị, các số nguyên âm: -1, -2,… lần lượt hiện nguyên hình. Số \(\frac{1}{2}\) là số hữu tỉ hiện lên nhờ giao điểm hai đường chéo của một hình bình hành. Số vô tỉ \(\sqrt{2}\) hiện lên chính là cạnh của một hình vuông có diện tích bằng 2. Những con số đứng riêng thì chẳng có ý nghĩa gì cả. Các con số chỉ thực sự có ý nghĩa khi chúng được tương tác với nhau.

Đây là cuốn sách được viết theo lối hư cấu, 8 thực 2 hư dựa trên những sự kiện có thật trong lịch sử toán học thế giới, được tổ hợp, sắp xếp lại với nhau để cuối cùng tạo ra một câu chuyện có cấu trúc thống nhất.

Các nhân vật nhìn chung đều là những nhân vật đã được xây dựng sẵn và tác giả không phải nhọc công để đi xây dựng lại một lần nữa. Điều này về cơ bản làm cho dung lượng sách giảm xuống đáng kể. Tuy nhiên vô hình trung, việc này lại làm khó cho những người đọc thiếu đi phông văn hóa nền tảng. Phụ lục ở cuối sách sẽ là những gợi ý tốt cho những trường hợp như thế…

Bằng giọng văn ngây thơ, trong sáng cùng với những câu văn gãy gọn, chuyến du hành được vẽ nên bảng lảng và hết sức nhẹ nhàng nhưng cũng không kém phần kịch tính.

[ bàn về nội dung ]

Toán học, được xây dựng dựa trên nguyên tắc không chấp nhận mâu thuẫn nội tại: một mệnh đề chỉ có thể là đúng hoặc là sai, không thể vừa đúng vừa sai. Từ đó sinh ra phương pháp phản chứng. Phản chứng được kết hợp với các tiên đề ban đầu có thể suy ra các hệ thống toán học khác nhau.

Euclid có một cái thước cùng 5 tiên đề nhưng ông đã quên mất 2 tiên đề. 3 tiên đề còn lại bao gồm: thứ nhất, qua hai điểm vẽ được một đường thẳng; thứ hai, hai đường thẳng không song song thì sẽ cắt nhau tại một điểm; thứ ba, qua một điểm vẽ được duy nhất một đường thẳng song song với đường thẳng cho trước.

Thales có đôi mắt kính hình bình hành rất kỳ diệu. Đôi mắt kính này có thể vẽ một đường thẳng song song và bằng một đoạn thẳng cho trước. Đôi mắt kính này giúp nhìn ra các số hữu tỉ.  Đồng thời với đó là việc dựng nên các phép toán cộng và nhân.

Pythagoras cùng các môn đệ là những người đầu tiên, đã chứng minh được sự tồn tại của số mà bình phương lên có giá trị bằng 2 (dựng hình vuông với compas cạnh 2, sau đó cắt hình vuông theo hai đường chéo để tạo ra 4 tam giác vuông cân rồi ghép 2 tam giác vuông cân theo mép của cạnh huyền lại với nhau, được hình vuông có diện tích bằng 2), và số này có thể chứng minh được, không phải là số hữu tỉ. Trong lịch sử toán học, Pythagoras được nhớ đến với công thức huyền thoại trong tam giác vuông: \(a^2 + b^2 = c^2\), trong đó a, b là các cạnh bên, c là cạnh huyền.

Descartes là người sáng tạo ra phương pháp tọa độ, và cũng là người đi đầu trong phong trào trừu tượng hóa toán học (toán học thoát ra khỏi thực tiễn để trở nên lý thuyết hơn). Descartes luôn nghi ngờ mọi thứ với câu nói nổi tiếng “tôi tư duy, tôi tồn tại”. Trào lưu này đã sinh ra nhiều các nhánh toán học như: hình học phi Euclid với độ cong Gauss, giải tích với việc hợp lý hóa các nghịch lý của Zeno, đại số nhóm và trường của Galois với việc chứng minh phương trình bậc lớn hơn hoặc bằng 5 không thể giải tổng quát bằng các phép tính và căn thức…

Toán học, trong suốt chiều dài lịch sử tồn tại của nó, vốn là một môn khoa học về logic có được sự phát triển mạnh mẽ ở phương Tây. Bởi khác với người phương Đông luôn đề cao: “ý tại ngôn ngoại”, người phương Tây luôn “duy lý” và đòi hỏi mọi thứ luôn phải “rạnh ròi”. Điều này giải thích vì sao các tuyến nhân vật trong truyện đều là các nhân vật đến từ thế giới phương Tây và những cử chỉ, điệu bộ, cách hành xử đều đậm chất văn hoá phương Tây.

Các tình tiết nối tiếp nhau dường như truyền đi một thông điệp rằng, toán học nói riêng (hay các sự vật, hiện tượng khác nhau trong đời sống nói chung) đều có khuynh hướng phát triển theo quy luật của phép biện chứng: mâu thuẫn giữa các mặt đối lập chính là nguồn gốc của sự phát triển đi lên. Và các nhân vật trong câu chuyện chỉ đơn thuần đi theo tiếng vẫy gọi của con tim:”Hãy cứ khát khao, hãy cứ khờ dại” mà thôi.

Tác giả Ngô Bảo Châu

Ngô Bảo Châu sinh năm 1972 trong một gia đình trí thức ở Hà Nội. Ông là một nhà toán học và hiện đang là giáo sư tại trường đại học Chicago, nổi tiếng bởi bổ đề Langlands. Nhờ chứng minh được bổ đề này mà năm 2010 ông nhận được giải Fields, một giải thưởng tương đương với Nobel cho toán học. 

Ngô Bảo Châu từng hai lần đạt huy chương vàng kỳ thi toán quốc tế IMO vào các năm 1988 và 1989. Năm 1992 ông đi du học Pháp. Sau đó bảo vệ luận án tiến sĩ năm 1997 dưới sự hướng dẫn của giáo sư Gerad Laumon. Năm 2004 ông được bổ nhiệm làm giáo sư toán học tại trường đại học Paris XI. Trong năm 2008 ông công bố bổ đề cơ bản Langlands. 

Cuốn “Ai và Ky ở xứ sở những con số tàng hình” được ông viết chung cùng Nguyễn Phương Văn – một blogger nổi tiếng, tác giả của cuốn tản văn Thời tiết đô thị.