Lược sử kinh tế học là cuốn sách viết về các học thuyết kinh tế được trình bày theo trình tự thời gian và được tóm tắt, giản lược lại cho vừa vặn với khuôn khổ của hơn 300 trang sách.
Đây là một cuốn sách cung cấp cho chúng ta rất nhiều thông tin. Đặc biệt, giúp chúng ta có được cái nhìn tổng quan về các tư tưởng lớn của các nhà kinh tế học.
Các vấn đề về kinh tế xuất hiện khi mà nền kinh tế trong thực tiễn trở nên hoạt động không còn trơn tru như thường lệ. Các nhà kinh tế phải giải thích được những sai lầm trong cách vận hành của nền kinh tế là từ đâu, để từ đó tìm ra phương án khắc phục. Các ý tưởng sau đó, được đúc kết và hình thành nên các học thuyết kinh tế.
[ điểm cốt lõi ở trong tác phẩm ] : Lược sử kinh tế học
Xuyên suốt cuốn sách, chúng ta có thể thấy được rằng trong nền kinh tế có sự tham gia của rất nhiều thành phần, trong đó hành vi của bất cứ ai trong bất cứ thành phần nào cũng có chung một nguyên lý là tối đa hoá lợi ích bản thân.
Một mặt, nguyên lý này giúp cho nền kinh tế đi lên theo nghĩa là tạo ra nhiều giá trị thặng dư hơn. Nhưng mặt khác nó đẩy nền kinh tế vào sự bất ổn, khi mà một thành phần nào đó trong nền kinh tế được tối ưu hoá lợi ích trong khi những thành phần khác gặp bất lợi. Từ đó, cả nền kinh tế chung bị sụp đổ và không có bất cứ ai ở trong nền kinh tế đó là có lợi cả.
Khác với các cuốn sách giáo trình ở đại học có lối viết dài dòng và khô khan, đây là cuốn sách được viết dành cho đại chúng. Tác giả đã tách ra phần lõi của các tư tưởng và cố gắng trình bày nó một cách sinh động, dễ hiểu nhất có thể.
Kinh tế là một vấn đề quan trọng trong đời sống con người và không ai trong chúng ta là có thể nằm ngoài guồng quay của nền kinh tế.
Tuy nhiên việc nắm bắt hoàn toàn các quy luật kinh tế là điều vô cùng khó khăn. Số lượng các biến số là vô cùng lớn đồng thời với đó các biến số này lại tác động qua lại lẫn nhau, không thể tách rời. Hơn nữa theo thời gian, các biến số tăng lên theo những phương thức ngẫu nhiên khiến cho sự phức tạp của nền kinh tế càng ngày càng trở nên lớn.
Các học thuyết kinh tế về cơ bản là các mô hình đã được giản lược đi rất nhiều biến số so với thực tế. Nó có thể gợi ý cho một nền kinh tế tại một thời điểm nhất định nào đó nên điều chỉnh như thế nào cho hợp lý. Nhưng tuyệt nhiên không thể dự đoán chính xác tương lai của một nền kinh tế.
Về cơ bản, nền kinh tế bắt đầu manh nha khi con người bắt đầu định cư, làm nông nghiệp và tạo ra một lượng thặng dư đủ để nuôi sống những thầy tư tế và những vị vua. Trao đổi bắt đầu hình thành khi con người bắt đầu chuyên môn hoá. Từ đó tiền bạc ra đời như là những vật ngang giá.
Những nhà tư tưởng đầu tiên có những ý tưởng về kinh tế học là các triết gia Hy Lạp. Trong đó Aristotle cho rằng việc trao đổi để tạo ra thặng dư vượt quá nhu cầu của gia đình (tức là lợi nhuận) là “không tự nhiên”.
Đến thời trung cổ, chế độ phong kiến đứng đầu là vua. Vua ban đất cho các lãnh chúa để đổi lấy lòng trung thành. Các lãnh chúa có quân đội riêng sẽ chiến đấu cho nhà vua khi nhà vua cần. Nông dân sẽ giao nông sản cho lãnh chúa và chỉ giữ lại một phần cho riêng mình. Nền kinh tế bị chi phối bởi trật tự thứ bậc do cam kết hơn là bởi lợi nhuận và giá cả.
Thánh Thomas Aquinas (1224-1274) hình dung ra nền kinh tế nhiều thành phần và cho rằng việc tự do buôn bán là điều có thế chấp nhận được, nhưng phải trên cơ sở của sự đạo đức: con người không tham lam, ganh tị với tiền bạc của người khác, người có thặng dư vượt quá nhu cầu thì phải chia cho người nghèo, mức giá trao đổi phải “công bằng” không gian lận, việc cho vay “nặng lãi” là điều không thể chấp nhận.
Khi mậu dịch và tài chính phát triển, các thương gia ở Venice và Genoa gửi tiền của mình ở các hầm chứa của những người đổi tiền và đôi khi cũng vay một số tiền từ hầm chứa của những người này. Và như thế những người đổi tiền, vô hình trung đã trở thành những người cung cấp dịch vụ ngân hàng đầu tiên trên thế giới – thời điểm mà việc cho vay tiền lấy lãi là một hành vi tội lỗi. Bên cạnh dịch vụ ngân hàng, dịch vụ bảo hiểm cũng bắt đầu được manh nha ra đời…
Tác giả Niall Kishtainy
Niall Kishtainy sinh năm 1977 tại Anh Quốc. Năm 1998 ông tốt nghiệp chương trình cử nhân tại đại học Oxford chuyên ngành triết học, chính trị và kinh tế. Năm 2011 ông bảo vệ thành công luận án tiến sĩ tại trường đại học Warwick.
Niall Kishtainy từng là cố vấn chính sách kinh tế cho chính phủ Anh và Ủy ban Kinh tế Liên Hiệp Quốc về châu Phi. Ông hiện cũng là giảng viên thỉnh giảng của Bộ môn Lịch sử Kinh tế thuộc Trường Kinh tế London.
Cho đến nay, Niall Kishtainy đã xuất bản bốn cuốn sách về kinh tế học bao gồm: The Economics Book (2012), The Politics Book (2013), Economics in Minutes (2014) và A little History of Economics (2017).
5 lượt đọcBài viết mới sẽ tự động gửi vào trong email của bạn
Victor là thợ đánh giá sách. Anh ấy là một người đọc cần mẫn. Giống như mọi người, trí nhớ và trực giác của anh ấy đôi khi cũng có thể sai lầm?! Hãy thông cảm cho anh ấy vì điều này...
